Vakbonden en platformen: onmogelijke combi of droomhuwelijk? | Data minen bij chauffeurs | Platformen en belasting

0
67

Deze week waren platformen volop in de mainstream media te vinden. Met de vraag of platformen belasting moeten betalen op de plek waar de waarde wordt gecreëerd én over de meest gangbare vraagstukken rondom arbeid via platformen. Is een platform nu werkgever of niet? En hoe kunnen ‘workers’ zich organiseren via een vakbond wanneer zij voor een platform werken? Beide vragen kwamen aan bod tijdens mijn bijdragen op BNR Nieuwsradio, een sessie bij het Ministerie van Financiën en een mooi event over platformen en werk in Pakhuis de Zwijger (zie video, mijn inleiding begint op 07:05). Deze week deze onderwerpen en meer in de 5 bijdragen die ik voor je selecteerde en van mijn mening en duiding voorzag. Mooie week!


Platformeconomie top 5

Zweedse vakbond omarmt platforms als Deliveroo | Het Financieele Dagblad

Deze week was er flink wat aandacht in de media voor de opstand van de Deliveroo koeriers naar aanleiding van het bericht dat Deliveroo de bezorgers niet via een nul uren contract maar als ZZP’er in wil gaan huren. 

Hoewel het normaal voor platform workers lastig is om zich te verenigen, veel platformen doen er veel aan zodat zij niet weten wie de collega’s zijn, had Deliveroo de ‘fout’ gemaakt om gebruik te maken van Telegram (= Whatsapp alternatief) groepen om met de koeriers te communiceren. Met als gevolg dat de gegevens van de collega’s bij alle koeriers bekend waren, wat weer leidde tot niet officiële communicatie groepen. Lang verhaal kort gemaakt: toen Deliveroo de koeriers het ZZP-schap door de strot duwde, was het voor de koeriers eenvoudig om zich te organiseren in de ‘Riders Union‘. De aansluiting met de FNV en enkele politici van o.a. PvdA was snel gemaakt en zo hadden de koeriers opeens wél een stem. In de foto onder aan dit stuk zie je de groep riders die bij de eerste bijeenkomst waar ik aanwezig was aanwezig waren. 

Er wordt nog weinig gesproken over de rol van vakbonden in de klusjeseconomie, laat staan op een vooruitstrevende manier hoe de platformgedachte en algoritmes te integreren met vakbonden. Deze week was Fredrik Söderqvist van de Zweedse vakbond Unionen in Nederland. Hij geeft in dit interessante artikel een inkijkje over hoe vakbonden en platformen elkaar kunnen versterken. Met de nodige inspirerende food4thought. 

Meer weten over de visie van Fredrik? Bekijk dan de video van het event ‘Werken in de platformeconomie’ vanaf 23:50. Volgende week zal ik een video delen waarin hij deelneemt in een panel gesprek op het ‘World Interdisciplinary Network for Institutional Research’ (WINIR) congres waar ik deze week ook (met camera) aanwezig was. Absoluut de moeite van het terugkijken waard. 

Financiën kijkt naar belasting 'leeneconomie' | Financieel Dagblad

Afgelopen donderdag kwam er een onduidelijk bericht uit dat met de kabinetsformatie met spoed moest worden uitgezocht hoe platformen beter te gaan belasten. In het begin werd er veel naar platformen als Airbnb gewezen. Dat was bijzonder, omdat belasting rondom Airbnb in principe prima is geregeld: Airbnb regelt in veel gevallen de betaling van toeristenbelasting, over de commissie van Airbnb wordt netjes lokaal BTW afgedragen en de hosts zijn zelf verantwoordelijk voor het aangeven van hun Airbnb inkomsten bij hun belasting opgave. Hoewel er nog veel vraagtekens staan bij de variabele of mensen die doen, valt er op de wet zelf weinig aan te merken. 

Een interessante passage in dit artikel: “De vraag of consumenten die platforms als Facebook of Google betalen met het kijken naar advertenties of hun gegevens geen omzet vertegenwoordigen, vindt hij wel ‘zinvol’”. Oftewel: we betalen met onze data en aandacht en moeten we niet eens kijken of hier iets met belasting moet worden gedaan?

Later bleek dat dit bericht volgde op een stuk in de Financial Times een paar dagen daarvoor waarin Frankrijk en Duitsland een vergelijkbaar voorstel deden. Het gaat nu dus niet zozeer over belasting op Uber en Airbnb of op data, maar of grote tech platformen bijvoorbeeld de advertentie inkomsten kunnen gaan belasten (ook winstbelasting) in het land waar deze worden verkocht / getoond. Zie ook dit recente stuk op Nu.nl.

Al met al is het duidelijk dat de belastingdienst steeds meer en concreter nadenkt over hoe dit soort tech bedrijven te belasten. 

Opmerkelijk: het stuk in het FD werd oorspronkelijk gesproken over de ‘leeneconomie’, een paar dagen later was de kop aangepast in ‘platformeconomie’. Mooi om te zien dat de term platformeconomie steeds breder wordt ingezet…

Gevaren Airbnb onderschat | De Telegraaf

Het is natuurlijk goed om mensen te wijzen op het risico dat verhuur via een platform als Airbnb met zich meebrengt. Zo kan het zijn dat je verzekering schade niet dekt, de bank officieel niet toestaat dat je je woning (tijdelijk) onderverhuurt en je VvE kan de verhuur ook verbieden. 

Wat dan weer naïef is, is de waarschuwing dat je de kans loopt op een boete wanneer je je huis buiten de regels om verhuurd en wanneer de belastingdienst er achter komt dat je de inkomsten niet hebt opgegeven bij je aangifte. Op het moment dat je +10K verdient met het verhuren van je huis, lijkt het mij een bewuste keuze om dit wel of niet te doen, met de risico’s van dien… 

Thanks to a dashcam, crafty Uber drivers are boosting their pay | CNN

In het kader van beter benutten van capaciteit is dit een interessante: 

“Drivers are starting to place cameras behind their windshields to record the road ahead of them. Startups chasing the gold mine of car data are paying them to install these cameras. The startups want these videos to do everything from build maps for self-driving cars to track pedestrian activity.” 

Het plaatsen van een camera of sensoren op een taxivloot is een heel interessante (even los van mogelijk discutabele) manier om snel veel data te verzamelen. Aan de andere kant is het voor de chauffeurs naast een leuk extra zakcentje, ook een manier om er voor te zorgen dat bijvoorbeeld Uber of Lyft geen data monopolie krijgen. 

“In three months, they’ve mapped over 500,000 miles of U.S. roads with 2,000 drivers using their iPhone app, Payver. Drivers receive between two and five cents per mile. Lvl5 expects that with 50,000 U.S. drivers, it can gather enough data to build maps for self-driving cars.” 

Dit soort praktijken is eerder ook al gebruikt om een nieuwe concurrent een voorsprong te geven. Zoals bij Uber concurrent Juno in New York in dit stuk van Forbes: 

“The startup isn’t letting riders find drivers just yet. Instead, Juno is paying some Uber drivers $25 per week to join and drive their normal routes while keeping the Juno app on as well.

Marco (founder – MA) calls the data-gathering practice “beta testing” for Juno. “Making sure that everything works—at scale,” he says. “In addition, this gives us the opportunity to understand patterns, traffic behavior, activity hours and so on.””  

Slim.

SnappCar neemt Duits autodeelplatform tamyca over – Deeleconomie in Nederland

Als je als platform wilt groeien dan kun je twee dingen doen: zelf doen of een bestaande speler opkopen. Als je in een nieuw land begint waar al een aantal sterke partijen actief zijn is de laatste optie veelal de enige juiste keuze. SnappCar heeft dit ook gezien en nam afgelopen week een Duits autodeelplatform over. 

Spijtig voor SnappCar ontving de Amerikaanse concurrent Turo (voorheen Relay Rides, zie hier een interview dat ik deed in San Francisco in 2014) in diezelfde week een investering van 92 miljoen dollar van een investeringsgroep geleid door Mercedes om…. de Duitse markt in te gaan. Turo integreert het Duitse deelplatform Croove in haar systeem (welke eerst in handen was van Mercedes) om ook daar een vliegende start te kunnen maken. 

Ik ben benieuwd wie er als winnaar uit de bus komt, maar dat er nu gas wordt gegeven in de peer2peer auto deel markt dat is duidelijk. (p.s.: een platform overnemen is 1, maar er voor zorgen dat de integratie – ook met het personeel en cultuur – goed verloopt is een ander verhaal).

In de media

Wordt de deeleconomie straks ook belast? | BNR Nieuwsradio

Donderdag was ik om 06:00uur ‘s ochtends telefonisch te gast in de uitzending van BNR Nieuwsradio over de geruchten dat er wordt gezocht naar een manier om de deeleconomie te kunnen belasten. In het tweede artikel van deze editie heb je hier meer over kunnen lezen. 

Contact

Advies of duiding nodig of op zoek naar een spreker? Neem gerust contact op via mail (martijn@deeleconomieinnederland.nl) of telefoon (06-50244596)