Sjaak Zonneveld schrijft columns voor Doen & Later. In deze column gaat hij in op één van de aspecten van ons pensioenstelsel die moeten veranderen.
Ons pensioenstelsel gaat veranderen. Moet veranderen. Het is namelijk niet meer van deze tijd. Het stamt uit de tijd dat mensen hun leven lang in dezelfde branche werkten. En niet zelden ook nog bij hetzelfde bedrijf. Dat is al lang niet meer zo. En mensen werken ook lang niet allemaal meer in loondienst. Maar ondertussen gaat ons pensioenstelsel er nog steeds vanuit alsof mensen hun leven lang bij hetzelfde pensioenfonds sparen. Want alleen dan is ons pensioenstelsel eerlijk. Dat komt doordat je bij een pensioenfonds tot je 45ste te veel voor je pensioen betaalt pensioen en na je 45ste te weinig. Dat is niet erg wanneer je je leven lang in loondienst zijn binnen dezelfde branche blijft werken. Maar voor wie geldt dat nog? Ons stelsel is dus nog maar voor heel weinig mensen eerlijk.
Ontevreden klanten
Daarom willen veel mensen weg bij hun pensioenfonds. Alleen kan dat niet. Het werk dat je doet bepaalt welk pensioenfonds jouw pensioengeld beheert. Ook al presteert het fonds slecht, of belegt het jouw geld in zaken waarin je dat liever niet zou hebben , je kunt niet weg. Dat is op zijn zachtst gezegd buitengewoon vreemd. Je zou ook niet accepteren dat je werkgever bepaalt naar welke bank jouw loon wordt overgemaakt. Dus waarom accepteren we dat dan wel van ons uitgestelde loon? Waarom mogen we in Nederland niet zelf bepalen wie ons uitgestelde loon beheert?
Gedwongen winkelnering
Pensioenfondsen hebben daardoor nog altijd de luxe van gedwongen winkelnering. Ze hoeven niet aan klantenbinding te doen. Ze hoeven niet goed te presteren of goed te communiceren. Klantenbinding is juridisch afgedwongen. In plaats van tijd en geld te besteden aan klantgerichtheid worden er forse (juridische) kosten gemaakt om bedrijven op te sporen en te dwingen klant te worden. Inmiddels is er een hele kudde aan juristen en advocaten die zich hiermee bezig houdt. De ene helft dwingt bedrijven klant te worden bij een pensioenfonds en de andere helft probeert deze bedrijven daar onderuit te houden.
Gesteggel over eetbaar papier
Bovenstaand voorbeeld illustreert waarom ons pensioenstelsel niet meer voldoet. Een bedrijf dat eetbaar papier maakt wil geen klant zijn van het pensioenfonds Zoetwaren. Een rechter moest er aan te pas komen om te beslissen of eetbaar papier onder zoetwaren valt. Dus advocaten, rechters en ondernemers hebben tijd en geld verspild om over papier dat onder een koekje geplakt zit te steggelen! Zou Pensioenfonds Zoetwaren de overwinning gevierd hebben? Hoera, weer een nieuwe – maar ontevreden – klant?
Een nieuw stelsel
We gaan naar een stelsel met individuele pensioenpotjes. Iedereen binnen de pensioenwereld weet dat. Recent ging zelfs de Pensioenfederatie overstag omdat het bestaande stelsel niet meer uit te leggen valt. En nu we eindelijk naar een nieuw stelsel over lijken te gaan, moeten we direct ook de gedwongen winkelnering afschaffen. Zodat het mogelijk wordt over te stappen naar een andere pensioenuitvoerder wanneer je niet tevreden bent. Zo worden pensioenuitvoerders gedwongen klantgericht te worden. Want anders houden ze geen klant meer over.
