Liefde als leidraad

0
5

Voor mij is er één universele taal: de liefde. Die taal maakt dat grenzen verdwijnen en vraagt ons om vertrouwen te hebben, om ‘ons hart te volgen’. Liefde is mijn lievelingswoord in elke taal die er bestaat en ik vind het in alles wat ik doe. Dat heb ik niet van vreemden, zo bleek tijdens de zomer van 2019 in Indonesië, waar ik tijdens een verrassende reis ontdekte waar het volgen van je hart toe kan leiden…

Terug naar mijn ‘roots’

Mijn lief en ik reisden die zomer af naar Java, Indonesië, het land waar mijn vader zijn eerste stappen zette. Het was een reis die ik al jaren wilde maken, maar die er nooit van gekomen was. En, heel eerlijk, ook dit jaar kwam het eigenlijk niet zo goed uit. Toch had ik sterk het gevoel dat we moesten gaan, en we boekten tegen onze praktische bezwaren in tóch tickets. Ogen dicht en gaan. Little did we know dat de wereld een half jaar later op slot zat en dat ook wel even zou blijven…

Zolang ik me kan herinneren voel ik het verlangen om te zien waar mijn vader vandaan komt, de natuur van zijn vaderland met eigen ogen zien, de geuren en de cultuur snuiven. Natuurlijk wist ik dat het land niet meer zo is als het was toen hij er leefde, het vroegere Nederlands-Indië, en dat het in de afgelopen decennia een ander land is geworden. Los daarvan stond voor mij vast: ik wil het graf van mijn opa bezoeken en mijn 93-jarige oom, As genaamd, en mijn neef na lange tijd weer ontmoeten.

We hadden elkaar in geen jaren gezien, maar dat maakte niet uit: oom As en neef Anindito en zijn gezin ontvingen ons met open armen. Zo warm en met zoveel liefde dat het voelde alsof ik thuiskwam. Er was verbinding, herkenning. Maar ondanks die warmte voelde ik ook verdriet. Die eerste dagen liep ik non-stop rond met een brok in mijn keel, boordevol emoties. Ik kon ze niet allemaal plaatsen, alsof ze niet helemaal van mij waren.

Mijn tante Feeke, de zus van mijn vader, is op 16 augustus 2007 overleden. 17 augustus is belangrijke datum voor het hele land, want op die dag viert Indonesië haar in 1945 verkregen onafhankelijkheid. De hele familie, die verspreid woont over het eiland, komt op de 17e naar Bandung om samen te zijn bij het graf van mijn tante. We waren uitgenodigd om aan te sluiten.

Toeval bestaat niet

Wat ik daar voelde was de oneindige liefde van mijn oom naar zijn kinderen en nog steeds naar mijn tante Feeke. Hij vertelde over ‘het hutje daarginds’, dat uitkijkt over de stad Bandung. Een hutje dat hij met eigen handen bouwde en waar hij altijd met tante zat, hand in hand.

Na de herdenking van mijn tante gingen we op weg naar Cimahi, waar mijn opa begraven ligt. Ik moest en zou erheen, al wist ik op dat moment nog niet waar die drang vandaan kwam. Na 3 uur filerijden -niet ongewoon in die contreien- stelde ik vermoeid voor om terug te gaan. Waarom moest ik nou perse dat graf zien, wat was daar nog te halen? Maar oom As was stellig: je bent er nu toch, we houden ons aan het plan en gaan erheen.

De begraafplaats bleek een volgebouwde en chaotische bedoening. We zochten en zochten, maar konden het graf niet vinden. Locals schoten lief te hulp, maar na meer dan een uur zoeken gaven we het op. Teleurgesteld hobbelde ik terug, over de grafheuvels, op weg naar de uitgang. Tot ik in mijn ooghoek een klein stukje steen boven een berg puin zag uitsteken. Toch nog even kijken… En we begonnen het puin uit de weg te ruimen.

En ja hoor, daar kwam hij tevoorschijn, de grafsteen van mijn opa. De brok in mijn keel kwam los en de tranen stroomden over mijn wangen. Over de steen was met rode verf een dik kruis geschilderd. De man van de begraafplaats vertelde ons dat het graf diezelfde maand nog geruimd zou worden.

Ineens wist ik waarom ik op dat moment op die plek was. Om mijn opa te eren, ook al heb ik hem zelf nooit gekend. Hij overleed in januari 1985, en ik kwam in maart van dat jaar ter wereld. Toch voelde ik een sterke verbinding. En nu was ik hier, bij hem, voor hem, en ik voelde dat het precies de bedoeling was. Oom As en ik besloten direct, op dat moment, om het graf met tien jaar te verlengen. Mijn opa heeft hier zijn plek. Ik voelde dat de brok en tranen plaats maakten voor een diepe warmte in mijn borst.

Inmiddels heeft oom As het graf van mijn opa in ere hersteld. Een indrukwekkend grote steen pronkt op de begraafplaats. Ter herinnering aan het moment dat we samen beleefden zorgde mijn oom dat het oude steentje, met het rode kruis erop, aan het ‘voeteneind’ van mijn opa werd gezet. Zo komt alles samen. Wat het je brengt om je hart te volgen…

De naam As is een afkorting van het woord ‘Asmara’. Dat betekent ‘liefde’ in het Indonesisch. Oom liefde. Mooi toch? Laat het toeval nou willen dat mijn dochter dezelfde naam draagt…Zo leeft de liefde voort in onze familie, en word ik er elke dag aan herinnerd om de taal van mijn hart te volgen.

♥ Esmee