Jubileum: 100ste nieuwsbrief over de platformeconomie! | Een ‘deep dive’ in het fenomeen ‘netwerk effect’ | Innovatie in mobiliteit | Platform coop accelerator gestart

0
61

Goedemorgen! Voor je ‘ligt’ de 100ste editie van deze wekelijkse nieuwsbrief. De profielpagina geeft hiermee intussen een mooi overzicht van de ontwikkelingen van de platformeconomie van de afgelopen 2 jaar met ruim 500 artikelen, allen vergezeld van mijn gedachten en duiding. Het archief begint nu ook voor mijzelf steeds vaker een naslagwerk te worden. Ik zal binnenkort maar eens een blogje schrijven over wat deze nieuwsbrief mij oplevert. Op nummer één zal komen te staan dat het maken van deze nieuwsbrief mij dwingt om veel te lezen en iedere week 5 stukken te vinden waar ik een mening over vorm die ik wil delen. Hoewel je misschien zou zeggen dat nummer één doel van een nieuwsbrief het opbouwen van een (personal) brand is wat moet leiden tot conversie (presentaties, advies, etc.), merk ik dat in mijn geval het maken van deze nieuwsbrief er voor zorgt dat ik een betere professional wordt. Het houdt mij scherp en bij de tijd. Ik zie ook dat de nieuwsbrieven door de tijd heen steeds langer zijn geworden, maar dit heeft geen effect op het openingspercentage (bijna 50%) en het uitschrijf percentage. De afgelopen 12 maanden hebben maar 4 mensen zich uitgeschreven. 3 Van hen hebben na het uitschrijven nog oude edities opgevraagd. Dat is best bizar weinig.

Afgelopen woensdag avond kwam ik weer terug van mijn ‘Tour de France’. In 5 dagen reisde ik ruim 3.000 kilometer om in gesprek te gaan met 3 platform coöperaties, 2 worker coops en wat losse experts. Hoewel het in een tijd als deze logisch klinkt om lekker laagdrempelig via Skype te gaan interviewen, heb ik weer eens gemerkt wat de toegevoegde waarde is van fysiek naar een plek afreizen. Je krijgt zoveel meer los wanneer je iemand in de ogen kijkt, in de werkomgeving rondloopt en een hapje gaat eten. Daarnaast heb ik ook veel spontane ontmoetingen gehad die mij een heel goed en interessant beeld hebben gegeven van de dynamiek van het speelveld. 

Genoeg intro voor vandaag. Ook voor deze 100ste editie heb ik weer 5 artikelen uitgezocht en van mijn mening en duiding voorzien. 

Heb je deze nieuwsbrief doorgestuurd gekregen? Aanmelden kan hier. Delen wordt gewaardeerd. Fijne week!


Daimler buys remaining 25% stake of car sharing startup car2Go from EuropCar for $85M | TechCrunch

Bij innovatie worden bestaande organisaties nogal eens weggezet als dinosaurussen die niet kunnen meebewegen en gedoemd zijn om uit te sterven. Hoewel innovatie binnen een bestaande grote organisatie inderdaad moeilijk is en veelal mislukt (net als dat de meeste startups falen, maar dat mag dan weer van de buitenwereld), zie ik rondom platform economie wel heel veel activiteit in de mobility sector. Op zich niet vreemd: iedereen weet dat er tussen nu en zeg 20 jaar de zelfrijdende auto het straatbeeld zal bepalen en dat alle kaarten dan opnieuw zijn geschut. Iedereen in deze sector is nu bezig te ontdekken (en te borgen) waar zijn of haar plekje in dit nieuwe ecosysteem zal liggen. Naast bedreigingen (veel partijen van buiten de mobiliteitsbranche met hele diepe zakken azen op een plekje), biedt deze transitie ook veel kansen. 

Een veel gebruikte strategie is het starten van nieuwe initiatieven óf het investeren in (en faciliteren van) startups. In dit artikel een kijkje in de keuken van de strategie van Daimler. 

Interessante fragmenten: 

  • “German automaker Daimler has been steadily investing in a stream of new transportation services as it positions itself for the next generation of car ownership and travel. Today, it consolidated its position in one of those business: it paid €70 million ($85 million) to buy the remaining 25 percent of car-sharing company car2Go that it did not already own, valuing car2Go at €280 million ($341 million).” Valt het jullie ook op dat de bedragen die met dit soort transacties omgaan op zijn zachtst gezegd in schril contrast staan met de bedragen die in de scale-up wereld omgaan? 
  • “Some have speculated (numerous times) that Daimler might be planning to merge car2Go with DriveNow, a similar service from BMW. Consolidating Daimler’s ownership in car2Go might be a step towards doing that.” Ik verwacht dat de komende jaren nog meer van dit soort modellen zullen samengaan en bestaande spelers in een sector elkaar op (moeten) gaan zoeken om samen sterk te kunnen staan. Enerzijds de enige manier om een vuist te kunnen maken tegen de miljarden uit de VS en China, maar ook omdat de eindklant uiteindelijk vooral interesse zal hebben in een totaal oplossing: Mobility as a Service via één aanbieder.

The Network Effects Manual: 13 Different Network Effects (and counting)

Netwerkeffecten zijn volgens velen de basis van de potentie van de platformeconomie. Toch lees ik hier erg weinig over terug. Veelal worden netwerkeffecten over 1 kam geschoren: hoe meer mensen meedoen, hoe beter een dienst werkt. Ik geloof daar niet in. Hoe het netwerkeffect werkt en of je een globaal, nationaal, lokaal of hyperlokaal netwerk effect nodig hebt om een platform succesvol te maken hangt sterk af van het soort transactie dat op het platform plaatsvindt. Dat klinkt wat abstract, hierbij dus twee voorbeelden: 

  • Facebook werkt omdat iedereen op Facebook zit. Ik ben destijds in de tijd van Hyves naar Facebook overgestapt omdat ik ook vrienden van buiten Nederland aan mijn social network wilde toevoegen. Hoe meer mensen op Facebook zitten, hoe groter de kans dat je bekenden tegenkomt. Je kunt wel naar een concurrent overstappen, maar als jij de enige bent dan heb je daar weinig te zoeken. Facebook heeft dus een internationaal netwerkeffect;
  • SnappCar (peer2peer auto delen) heeft de ambitie om het grootste autodeel platform van Europa te worden. Dat gun ik ze van harte, maar als gebruiker zal ik nooit meer dan 5 tot 10 minuten fietsen voor een deelauto. (behalve als ik een hele speciale auto voor een speciale gelegenheid als een huwelijk zoek). SnappCar heeft daarom een lokaal of zelfs hyperlokaal netwerk effect nodig. Natuurlijk spelen er schaalvoordelen mee dat investeringen in technologie, merk, marketing en ontwikkeling over veel gebruikers kan worden verdeeld, maar de transactie zal altijd lokaal blijven. 

Dit is ook de reden dat ik voor sommige platform modellen die een lokale en terugkerende transactie faciliteren twijfels heb of zij op lange termijn kunnen blijven bestaan. De kans dat mensen zelf een lokaal alternatief neerzetten en bij een vervolg transactie deze buiten het platform organiseren is immers aanwezig. Zeker nu de kosten voor technologie drastisch dalen, de autoverzekeraars ook de klant direct bedienen met een auto deel verzekering en reputatiesystemen ook door externe partijen worden opgepakt. 

Het artikel ‘The 13 Network Effects & How They Actually Work’ gaat over de verschillende soorten netwerk effecten. Het is taaie kost, misschien zelfs wat saai, maar geeft een heel interessant overzicht van de verschillende soorten netwerkefecten die bestaan. Een ‘nice to read’ dus. 

New pilot ‘accelerator’ launched for UK Platform Co-operatives | P2P Foundation

Het valt mij op dat in de platform coop sector, online platformen waarbij het eigenaarschap en de governance van een platform bij de gebruikers ligt, er veel aandacht is vanuit de coöperatie en vakbond hoek. Op zich is dat natuurlijk ook prima te verklaren: platform coops bieden coöperaties innovatie en toegang tot nieuwe markten en een kans om hun horizon te verbreden. Daarnaast is het voor hun ook interessant om te leren hoe platform coops digital governance inzetten. Voor vakbonden zijn platform coöperaties een kans om zichzelf opnieuw uit te vinden en in te stappen in een stroming waarbij gebruikers van platformen zich verenigen en samen een vuist maken. Typisch iets dat de kern is van een vakbond. Dus: aanhaken of de boot missen. 

Interessant is dat de Co-operatives UK nu een eigen accelerator heeft opgezet om platform coops een boost te geven. Enerzijds natuurlijk hartstikke aardig, anderzijds ook hartstikke slim om zo dicht bij het vuur te leren over de strategie en motivatie van platform coops. Daarnaast is het ook slimme PR. 

UnFound will give these early-stage platforms the opportunity to access the UK’s first structured programme of support. 

Successful applicants will benefit from a team of six mentors and a series of masterclasses to support and develop the business planning and co-operative governance of their platform. Support is being made available through The Hive, a business support programme for co-operatives from Co-operatives UK and The Co-operative Bank. The accelerator culminates with live crowdfunding session, where the teams will pitch for financial support from 400 delegates at Co-operatives UK’s Co-op Congress event in London on 23rd June.”

Hoe lokale platformen de macht van Thuisbezorgd en Uber kunnen breken – Wisdom of the crowd

Goed en fijn leesbaar stuk over welke elementen bepaalde sectoren waar platformen actief zijn sterk of zwak maken met de nodige aandacht voor de meer lokale alternatieven. De passage “Toch moeten ook de restauranthouders, taxicentrales en horecabazen niet denken dat ze er met het ontwikkelen van een app al zijn” in het stuk is ook precies wat ik vindt, alleen wordt er vervolgens in het stuk in mijn beleving vooral de nadruk gelegd op technologische innovaties (betaalsysteem, spraakassistent en kunstmatige intelligentie). 

Mijn ervaring is dat het succes van een platform maar slechts deels in technologische innovatie ligt. De technologie van bijvoorbeeld Uber en Airbnb is indrukwekkend, maar niet uniek. Je maakt het verschil met je totaal propositie, strategie, marketing, etc. Dit is ook de reden dat ik erg benieuwd ben of ‘traditionele’ organisaties in een sector de omslag kunnen maken van bijvoorbeeld een taxibedrijf naar een digital first tech bedrijf. Met de ervaring van de retailers, die het over het algemeen ook niet is gelukt om zich te transformeren naar een digital first organisatie, denk ik dat het lastig gaat worden. 

In Frankrijk afgelopen week had ik interviews met de initiatiefnemers achter een aantal platform coöperaties die een heel andere strategie hanteren. Zij bouwen een meta platform voor een land. In dit meta platform zit de (ontwikkeling van de) software en worden collectieve afspraken gemaakt en inkopen gedaan (o.a. verzekering, lobby, etc.). Vervolgens heb je per stad een ‘worker cooperative’ waar -in dit geval- de fietskoeriers in zitten. Per stad 1 coop. Alle coops in het land zijn vervolgens weer eigenaar en bestuurder van de meta coop. Op die manier kunnen de worker coops zich richten op hetgeen waar zij goed in zijn en de meta coop (het meer digital first bedrijf) waar zij goed in zijn. Ik geloof hier wel in.

The Lean Marketplace book – How to build an online marketplace business

In Helsinki wordt door Sharetribe al een aantal jaar aan de ‘WordPress for Marketplace software’ gebouwd. Iedereen kan, zonder enige technische kennis, binnen een paar uur een eigen professioneel uitziende (deel)marktplaats online hebben staan. De software is open source, alleen voor de hosting wordt betaald. Ik interviewde en sprak de mannen achter deze startup al een aantal keer en schreef ook dit artikel (doorscrollen voor de video) over het bedrijf. 

Tijdens de gesprekken met de oprichters werd al snel duidelijk wat hun probleem is. Hoewel het voor iedereen toegankelijk is om een marketplace online te zetten, is het nog altijd erg lastig om een succesvolle marketplace te runnen. Ik zeg altijd dat in de succesformule van een platform misschien maar 20% techniek zit. De overige 80% is strategie, marketing, etc. Dat is dan ook dé bottleneck van Sharetribe. 

Om de gebruikers te helpen om een succesvolle marketplace op te zetten zijn zij een tijd geleden een eigen ‘academy‘ gestart. Deze week is ook hun boek uitgekomen: 

“In this practical guidebook you’ll learn The Lean Marketplace method: everything you need to know about building a successful online marketplace business, from testing your idea to building your minimum viable platform to growing your marketplace.”

Ik heb hem nog niet gelezen, maar ga hem zeker bestellen. Volgens mij sowieso een must read voor iedereen die een succesvolle marktplaats wil bouwen én voor iedereen die de dynamiek van dit soort marktplaatsen (ook vanuit een beleid en strategisch perspectief) wil leren begrijpen.

Eigen publicaties

Tijdens mijn ‘tour de France’ vorige week interviewde ik in Toulouse de oprichter van Applicolis. Applicolis zou je kunnen omschrijven als een ‘Platform as a Service’ model, waarbij de organisatie een hele infrastructuur (ICT, datamanagement, overkoepelend merk, etc.) voor lokale ‘worker coops’ in de food delivery markt neerzet. Op die manier hoeven deze kleine lokale worker coöperatieven niet meer zelf in technologie en marketing te investeren om een alternatief tegen de Deliveroo’s en Foodora’s van deze wereld te bouwen, maar kunnen ze gebruik maken van Applicolis. Dit platform heeft de ambitie om ook zelf een coöperatie te worden, zodat ook de belangen van de gebruikers op lange termijn zijn geborgd. Check dit 15 minuten interview. Volgende week deel ik een video interview met een vergelijkbaar project CoopCycle waarmee ik in Parijs een interview had. 

Contact

Inspiratie opgedaan en advies of onderzoek nodig bij vraagstukken rondom de platformeconomie?

Neem gerust contact op via een reply op deze nieuwsbrief, via mail (martijn@collaborative-economy.com) of telefoon (06-50244596).