Merijn Tinga a.k.a. de Plastic Soup Surfer, ziet er met zijn zongebruinde huid, bruine krullen en nonchalante houding uit zoals je van een surfer mag verwachten. Hij zet zich in voor een wereld zonder plastic zwerfafval. Vorig jaar peddelde hij 1.200 kilometer van de oorsprong van de Rijn naar de Noordzee om CEO’s van bedrijven te confronteren met het zwerfafval dat hij onderweg tegenkwam. Hij wil hen ertoe aanzetten hier meer verantwoordelijkheid voor te nemen. In maart werd in de Tweede Kamer besloten dat er vanaf 2021 statiegeld komt op kleine plastic flesjes nadat Merijn eerder een motie hiertoe indiende: een mooie overwinning!
Merijn Tinga was vroeger biologieleraar! Na een paar jaar voor de klas nam hij ontslag om naar Marokko te fietsen: een kantelpunt naar een leven met meer betekenis. Tijd om deze voormalige leraar en wereldverbeteraar te vragen naar zijn tips voor (toekomstige) sociaal ondernemers!
1. “Ga voor wat je echt belangrijk vindt”
Hoewel anderen hem steeds meer als zodanig bestempelen, vertelt Merijn dat het nooit zijn intentie was om sociaal ondernemer te worden. Hij vertelt hoe hij vóór Marokko vooral negatieve keuzes maakte, zoals zoveel mensen doen. “Je kent het wel, toen ik klaar was op de middelbare school ging ik studeren omdat ik makkelijk leerde en omdat dit erbij hoorde. Mijn studiekeuze was geen bewuste keuze, ik ging in Leiden studeren omdat dit dicht bij het strand was en ik van surfen hield.” Merijn vertelt hoe gemakkelijk het is om zo van de ene negatieve keuze in de andere te rollen. Hij eindigde in het onderwijs, maar uiteindelijk koos hij ervoor het roer helemaal om te gooien en eindelijk iets te gaan doen wat hij echt wilde. “Dat was de eerste positieve keuze die ik maakte!”
“Doen wat ik écht wilde, was de eerste positieve keuze die ik maakte.”
2. “Durf risico te nemen en zekerheden los te laten”
“Het vergt moed om zekerheden op te geven en je eigen pad te kiezen maar als ondernemer moet je eigenwijs zijn en risico durven nemen”, vindt Merijn. Zijn ouders stonden niet te trappelen om zijn keuzes. “Het heeft best een tijd geduurd voor ik weer het gevoel had dat ze trots op me waren en begrepen waar ik mee bezig was. Het kan lastig zijn het roer om te gooien en tegen de stroom in te gaan, maar als je dat niet durft moet je wat anders gaan doen.”
“Het vergt moed om zekerheden op te geven en je eigen pad te kiezen maar als ondernemer moet je eigenwijs zijn en risico durven nemen.”
Of hij ooit wel eens in de problemen kwam door het nemen van risico’s? “Je moet een beetje vertrouwen hebben, maar in de expedities die ik doe gaat er natuurlijk weleens wat fout. Je zet jezelf voor het blok en als je eenmaal onderweg bent móet je verder.” Merijn vertelt dat de eerste surftocht die hij maakte waarschijnlijk het gevaarlijkst was. “Ik moest langs een van de grootste zeehavens ter wereld met een door waterschade defect back-up systeem en bovendien was het board veel te zwaar. We zouden de verkeersdiensten inlichten, maar de eerste mensen die we spraken gingen volledig uit hun dak toen ze hoorden dat ik op een surfboard langs kwam waardoor we de rest niet meer durfden in te lichten. We besloten volledig op de tracker die we hadden te vertrouwen. De situatie zit tegen maar het moment waar je maanden naartoe hebt gewerkt is daar: wat doe je dan?”
3. “Vertel je verhaal op een manier die aanspreekt”
Merijn: “Eén van de dingen die de Plastic Soup Surfer succesvol maakt is de manier waarop we een verhaal vertellen: surfen maakt statiegeld sexy. Als je wilt dat mensen naar je luisteren moet je het verhaal vertellen op een manier die aanspreekt. Mensen vinden de Plastic Soup Surfer sympathiek. Het spreekt tot de verbeelding en heeft iets heroïsch. Bovendien is het belangrijk je te realiseren dat emotie op elk niveau een rol speelt in besluitvorming. Je merkt gelijk dat de energie verandert als ik mijn verhaal vertel.”
4. “Durf te investeren en hou vol”
Volgens Merijn moet je een lange adem hebben en trouw blijven aan jezelf als je succesvol wilt worden. In het begin zal je vooral veel moeten investeren en het gaat niet vanzelf. “Ik ben sinds 2014 bezig met de Plastic Soup Surfer en het begint nu zijn vruchten af te werpen en langzaam financieel wat op te leveren. Dit heeft wel een tijd geduurd…” Oorspronkelijk had Merijn geen business model omdat de Plastic Soup Surfer uit idealisme en zijn passie voor surfen geboren is. Daarom heeft hij er moeite mee zichzelf als sociaal ondernemer te zien. Hij vertelt: “Tot mijn tocht over de Rijn kostten mijn campagnes vaak geld of waren deze kostendekkend. Ik hield hier zelf niets aan over. Ik heb eigenlijk altijd een bijbaan gehad om dat op te vangen”. Inmiddels is hij wel bewuster bezig met zijn verdienmodel, ook om op lange termijn impact te kunnen blijven maken. Hij maakt op een slimme manier gebruik van crowdfunding en doordat zijn verhaal inmiddels bekend is doen er zich ook steeds meer kansen voor.
Op de vraag of hij gerecyclede surfboards op de markt gaat brengen antwoord hij resoluut: “Nee, ik wil geen extra product op de markt brengen”. Hij geeft aan al door verschillende bedrijven hiervoor benaderd te zijn, maar dat hij mensen niet tot consumptie wil aanzetten. Wat dat betreft onderscheidt dat hem van andere sociale ondernemingen zoals bijvoorbeeld Dopper die juist met hun product aandacht vragen voor een maatschappelijk probleem.
5. “Je moet weten waar de golf gaat breken en daar moet je surfen”
Merijn legt uit dat het als sociaal ondernemer niet alleen belangrijk is kansen te herkennen, maar dat je ook goed moet kijken op welk gebied van een groter sociaal of maatschappelijk probleem jij echt een verschil kunt maken. Zo kwam hij eropuit zich in te zetten voor statiegeld op kleine flesjes. “In veel landen is dit systeem al operationeel en zien we dat het werkt. In Nederland werd deze ontwikkeling steeds tegengehouden” vertelt Merijn. Mensen vragen hem weleens waarom hij zich niet op het plastic probleem in bijvoorbeeld Indonesië richt omdat daar enorm veel vervuiling is. Hij geeft aan (in ieder geval voorlopig) dicht bij huis te willen blijven omdat het probleem hier ook erg relevant is en hij het juist in een geïndustrialiseerd land als Nederland belangrijk vindt dit onderwerp op de agenda te houden.
“In veel landen is statiegeld op kleine plastic flesjes al operationeel en we zien dat het werkt. In Nederland werd deze ontwikkeling steeds tegengehouden.”
Hij vertelt verder dat het belangrijk is jezelf steeds te blijven ontwikkelen en om gaandeweg je strategie aan te passen. “In eerste instantie hadden wij bijvoorbeeld geen call to action, om mensen aan te sporen tot positief gedrag, maar wilden we vooral het probleem illustreren. De volgende stap was om te kijken hoe we echt iets konden veranderen. Uiteraard is dit natuurlijk niet het enige wat er moet gebeuren in de strijd tegen plastic zwerfafval, maar je moet ergens beginnen en dat kun je het beste doen op een voor jou passende manier en waar jij denkt verschil te kunnen maken.”
Foto’s (c) Eelke Dekker
Meer artikelen lezen over sociaal ondernemerschap? Kijk verder op so/creatie.
so/creatie is uitgever van so/magazine, hét online magazine over sociaal ondernemen in Nederland. Door gesprekken over het hoe en waarom van het werk van sociaal ondernemers creëren we samen meerwaarde voor deze groeiende beweging.
so/creatie levert een bijdrage aan de groei van de sector sociaal ondernemerschap in Nederland. Onder andere door het adviseren van (startende) sociaal ondernemers over en het helpen bij de uitvoering van hun communicatie, geven van workshops en lezingen om kennisoverdracht te bevorderen en het organiseren van meetups.
